Η γεωργία καταλαμβάνει περισσότερο από το 50% της κατοικημένης χερσαίας γης παγκοσμίως. Είναι η βασική δραστηριότητα που ευθύνεται για την απώλεια της βιοποικιλότητας (ειδών, οργανισμών, γενετική, οικοσυστημική), και αποτελεί τη μεγαλύτερη απειλή της, τόσο σε παγκόσμιο όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Για παράδειγμα, οι αγροτικές περιοχές της Ευρώπης έχουν χάσει περισσότερο από 50% των πουλιών τους τα τελευταία 40 χρόνια. Αντίστοιχα ανησυχητικά αποτελέσματα αποτυπώνονται και στην ελληνική επικράτεια σύμφωνα με την επικαιροποιημένη Έκθεση Κατάστασης Περιβάλλοντος στην Ελλάδα που εκδόθηκε το 2018 και το 2019, όπως και την πρόσφατη ανάλυση της εφαρμογής της Εθνικής Στρατηγικής για τη Βιοποικιλότητα στην Ελλάδα.
Μπροστά στις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής και της αύξησης ενός παγκόσμιου πληθυσμού που πρέπει να τραφεί και θα αγγίξει τα 11 δισ. το 2100, η γεωργία δεν αφορά πλέον μόνο την ποσότητα. Αφορά στην ισορροπημένη διαχείριση και τη διατήρηση της βιοποικιλότητας, ως θεμέλιοι πυλώνες τόσο για την παραγωγή τροφικών πόρων στα αγροτικά οικοσυστήματα όσο, όμως, και για τη διατήρηση των οικολογικών θεμελίων, απαραίτητων για τη διατήρηση της ζωής. Σύμφωνα με αυτές τις επιταγές, οι βασικοί διαχειριστές της γης και της υπαίθρου, οι αγρότες, ανάγονται, πλέον, στους βασικούς “προστάτες” για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας, καθώς θα είναι και οι πρώτοι που θα πληγούν από την απώλειά της.
Βασικοί στόχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των χωρών μελών, είναι η ανάσχεση απώλειας της βιοποικιλότητας και η προστασία του φυσικού κεφαλαίου σύμφωνα με τη νέα Πράσινη Ευρωπαϊκή Συμφωνία μέχρι το 2030, μαζί με μία μετάβαση προς μία φιλική γεωργία με ανταγωνιστική αλλά αειφορική διαχείριση, και με νέες ευκαιρίες, για μία αγροδιατροφική αλυσίδα που θα ικανοποιεί καταναλωτές, παραγωγούς, το κλίμα και το φυσικό περιβάλλον, σύμφωνα με τη νέα στρατηγική Από το Αγρόκτημα στο Πιάτο.
Αντίστοιχα και η νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική 2023-2027 οφείλει και δεσμεύεται, παρόλο που δεν το έχει πετύχει στο παρελθόν, να συνδράμει στην επίτευξη των στόχων της Πράσινης Ευρωπαϊκής Συμφωνίας και της Στρατηγικής από το Αγρόκτημα στο Πιάτο.
Σύμφωνα με τις τελευταίες εκθέσεις μεγάλων ευρωπαϊκών οργανισμών και φορέων, o Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος (EEA), το Ινστιτούτο Ευρωπαϊκής Περιβαλλοντικής Πολιτικής (IEEP), ο Διεθνής Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ (FAO), η Γενική Διεύθυνση Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (DG AGRI) επισημαίνουν ρητά την απαίτηση για καθαρή στροφή προς μία φιλοπεριβαλλοντική γεωργία, η οποία να υποστηρίζει τη βιοποικιλότητα και τις οικοσυστημικές υπηρεσίες, να διατηρεί την ποικιλία αγροτικού τοπίου, να μειώνει τις εισροές και να ενεργοποιεί τις φυσικές λύσεις στο αγροτικό οικοσύστημα.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο Οργανισμός για τη Διαχείριση και Διατήρηση της Βιοποικιλότητας στα Αγροτικά Οικοσυστήματα «ΤΥΤΩ», έρχεται να υλοποιήσει το όραμά του με συγκεκριμένα έργα και δράσεις και να συνεισφέρει στην επίτευξη συγκεκριμένων Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (SDGs) των Ηνωμένων Εθνών της Ατζέντας 2030 για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη, αλλά και Στόχων Aichi για τη Βιοποικιλότητα που τέθηκαν στην Ιαπωνία στο Παγκόσμιο Στρατηγικό Σχέδιο για τη Βιοποικιλότητα, όπως και τους εναρμονισμένους εθνικούς στόχους της χώρας.
Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης (SDG’s) στους οποίους συνεισφέρει η ΑΜΚΕ «ΤΥΤΩ» με το έργο και τις αξίες της:
Δίνουμε τέλος στην πείνα, πετυχαίνουμε την επισιτιστική ασφάλεια, βελτιώνουμε τη διατροφή και τη βιώσιμη γεωργία.
Διασφαλίζουμε τη βιώσιμη κατανάλωση και τις μεθόδους παραγωγής.
Αναλαμβάνουμε άμεση δράση για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και των συνεπειών της.
Προωθούμε τη βιώσιμη χρήση των χερσαίων οικοσυστημάτων και δασών, καταπολεμούμε την ερημοποίηση, αναστρέφουμε την υποβάθμιση του εδάφους και της βιοποικιλότητας.
Ενισχύουμε τα μέσα εφαρμογής και ανανεώνουμε την Παγκόσμια Συνεργασία για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη.
Στόχοι Aichi στους οποίους συνεισφέρει η ΑΜΚΕ «ΤΥΤΩ» με το έργο της και τις αξίες της:
Όλοι οι άνθρωποι θα γνωρίζουν τις αξίες της βιοποικιλότητας και τα βήματα που μπορούν να κάνουν για να τη διατηρήσουν και να τη χρησιμοποιούν αειφορικά.
Οι αξίες της βιοποικιλότητας να έχουν ενσωματωθεί σε εθνικές και τοπικές στρατηγικές καταπολέμησης της φτώχειας, καθώς και στις διαδικασίες σχεδιασμού και να έχουν συμπεριληφθεί, κατά περίπτωση, στα εθνικά λογιστικά συστήματα και στα συστήματα αναφορών.
Τα κίνητρα, συμπεριλαμβανομένων των επιβλαβών για τη βιοποικιλότητα επιδοτήσεων, να έχουν περιοριστεί, καταργηθεί ή μεταρρυθμιστεί, ώστε να ελαχιστοποιηθούν ή να αποφευχθούν οι αρνητικές επιπτώσεις.
Οι Κυβερνήσεις, οι εταιρείες και οι ενδιαφερόμενοι, σε όλα τα επίπεδα, να έχουν λάβει μέτρα για την επίτευξη ή να έχουν εφαρμόσει σχέδια για την αειφόρο παραγωγή και κατανάλωση και να έχουν διατηρήσει τις επιπτώσεις της χρήσης των φυσικών πόρων μέσα σε ασφαλή οικολογικά όρια.
Οι περιοχές που χρησιμοποιούνται για τη γεωργία, τις υδατοκαλλιέργειες και τη δασοπονία να βρίσκονται υπό αειφορική διαχείριση, διασφαλίζοντας τη διατήρηση της βιοποικιλότητας.
Η εξαφάνιση των γνωστών απειλούμενων ειδών να έχει αποτραπεί και η κατάσταση διατήρησης, ιδιαίτερα εκείνων που παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη μείωση, να έχει βελτιωθεί και διατηρηθεί.
Η γενετική ποικιλότητα των καλλιεργούμενων φυτών, των εκτρεφόμενων και των οικόσιτων ζώων καθώς και των άγριων συγγενών τους, συμπεριλαμβανομένων ειδών που κρίνονται με κοινωνικο-οικονομικά ή πολιτιστικά κριτήρια πολύτιμα, να διατηρούνται και να έχουν αναπτυχθεί στρατηγικές για την ελαχιστοποίηση της γενετικής διάβρωσης διασφαλίζοντας τη γενετική τους ποικιλότητα.
Τα οικοσυστήματα που παρέχουν βασικές υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένων των υπηρεσιών που σχετίζονται με το νερό, που συμβάλλουν στην υγεία, τα μέσα διαβίωσης και την ευημερία, να έχουν αποκατασταθεί και να διαφυλάσσονται λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες των γυναικών, των αυτόχθονων και τοπικών κοινοτήτων, καθώς και των φτωχών και ευάλωτων.
Η παραδοσιακή γνώση, οι καινοτομίες και πρακτικές των τοπικών και αυτοχθόνων κοινωνιών σχετικά με τη διατήρηση και την αειφορική χρήση της βιοποικιλότητας, καθώς και οι εθιμικές χρήσεις των βιολογικών πόρων είναι σεβαστές, ανάλογα με την εθνική νομοθεσία και τις σχετικές διεθνείς υποχρεώσεις, περιλαμβάνονται και αντικατοπτρίζονται στην εφαρμογή της Σύμβασης, με την πλήρη και αποτελεσματική συμμετοχή των τοπικών και αυτόχθονων κοινωνιών σε όλα τα σχετικά επίπεδα.
Η γνώση, η επιστημονική βάση και οι τεχνολογίες οι σχετικές με τη βιοποικιλότητα, τις αξίες της, τις λειτουργίες της, την κατάσταση και τις τάσεις της, καθώς και των συνεπειών της μείωσής της, να έχουν βελτιωθεί, να έχουν ευρέως κοινοποιηθεί και μεταφερθεί και να έχουν εφαρμοστεί.
Χρήσιμα σχετικά links:
- Δείτε εδώ και τους 17 Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης
1) SDG_GR
2) SDG_EN - Δείτε εδώ και τους 20 Στόχους Aichi
- Διαβάστε εδώ για την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία
1) GreenDeal_GR
2) GreenDeal_EN
3) GreenDeal_CommisionText - Διαβάστε εδώ για τη Στρατηγική από το Αγρόκτημα στο Πιάτο
1) FromFarmToFork_GR
2) FromFarmToFork_EN
3) FromFarmToFork_CommissionText - Διαβάστε εδώ για την ευρωπαϊκή Στρατηγική για τη Βιοποικιλότητα 2030
1) EUBiodiversityStrategy_GR
2) EUBiodiversityStrategy_EN
3) EUBiodiversityStrategy_CommissionText - Διαβάστε εδώ για την Εθνική Στρατηγική για τη Βιοποικιλότητα.
